راهنمای کامل سرمایه گذاری در پیش فروش ملک
پیش فروش چیست ؟
به معامله‌ای گفته میشود که در آن ملک (معمولاً آپارتمان یا واحد تجاری) قبل از اتمام ساخت به خریدار فروخته میشود. در بسیاری موارد، پیش‌فروش حتی قبل از شروع عملیات ساختمانی و تنها بر اساس نقشه‌ها، تصاویر و مشخصات ارائه شده از سوی سازنده انجام می‌گیرد. به همین دلیل، گاهی به آن “فروش خارج از طرح” نیز می‌گویند. خریدار در واقع ملکی را می‌خرد که هنوز وجود خارجی ندارد و بر اساس وعده و تعهد سازنده برای تکمیل آن در آینده، قرارداد منعقد میشود.
سرمایه‌گذاری در پیش فروش ملک، یکی از روش‌های پرطرفدار سرمایه‌گذاری در بازار ملک است که می‌تواند سود قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد. با این حال، این نوع سرمایه‌گذاری با ریسک‌هایی نیز همراه است و نیازمند بررسی دقیق و آگاهی کامل از جوانب مختلف آن است.
در سال‌های اخیر، به دلیل تورم مداوم در کشور، سازندگان ساختمان که برای تأمین مالی به پیش‌فروش واحدها روی می‌آورند، اغلب متحمل زیان شده‌اند، در حالی که خریداران از این شرایط بهره برده‌اند. به طور کلی، قیمت‌ها طی دوره‌ای بین ۲ تا ۵ سال پیوسته افزایش یافته‌اند. با این حال، سازندگان با دقت و محاسبه دقیق قبل از تصمیم‌گیری برای پیش‌فروش اقدام می‌کنند. در نهایت، اگر قیمت‌ها بالا برود، آنها موظفند به تعهدات خود پایبند باشند. خریداران معتبر اهمیتی به افزایش قیمت مصالح یا زمین نمی‌دهند و سازندگان باید ملک را با قیمت توافق شده تحویل دهند. حتی اگر تأخیری در تحویل واحد رخ دهد، ممکن است جریمه‌ای نیز بابت تأخیر به خریدار تعلق گیرد. این راهنما به شما کمک میکند تا با آگاهی کامل و با در نظر گرفتن تمامی جوانب، در پیش‌فروش ملک سرمایه‌گذاری کنید.
مفاهیم و کلیات
-
تعریف پیش‌فروش ملک:
- پیش‌فروش ملک به قراردادی اطلاق میشود که بر اساس آن، سازنده یا مالک، واحد ساختمانی را که هنوز به طور کامل ساخته نشده است، به خریدار واگذار میکند.
- این قرارداد معمولاً با پرداخت بخشی از مبلغ کل ملک به صورت پیش‌پرداخت و مابقی به صورت اقساطی یا در زمان تحویل ملک انجام میشود.
-
انواع قراردادهای پیش‌فروش:
- قراردادهای مشارکت در ساخت: در این نوع قرارداد، خریدار با مشارکت در هزینه ساخت، مالک بخشی از ملک میشود.
- قراردادهای فروش اقساطی: در این نوع قرارداد، خریدار مبلغ ملک را به صورت اقساطی پرداخت میکند.
- قراردادهای وکالتی: در این نوع قرارداد، سازنده به خریدار وکالت می‌دهد تا پس از اتمام ساخت، سند ملک را به نام خود منتقل کند.
-
بازیگران اصلی در پیش‌فروش ملک:
- سازنده یا مالک: شخصی که مسئول ساخت و تکمیل پروژه است.
- خریدار: شخصی که قصد سرمایه‌گذاری و خرید ملک را دارد.
- مشاور املاک: شخصی که در فرآیند خرید و فروش ملک واسطه است.
- وکیل: شخصی که به خریدار و فروشنده در مسائل حقوقی کمک میکند.
-
تفاوت پیش فروش با فروش عادی:
در پیش فروش، خریدار قبل از آماده شدن محصول، هزینه را پرداخت میکند و معمولاً انتظار میکشد تا زمان مشخصی برای دریافت آن صبر کند. در حالی که در فروش عادی، محصول آماده و بلافاصله تحویل داده می شود.
بخش اول: مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در پیش فروش ملک
مزایا:
قیمت پایین‌تر و پتانسیل سود بیشتر: قیمت پیش‌فروش معمولاً ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از ملک آماده مشابه است. این اختلاف قیمت، فرصت کسب سود قابل توجهی را در زمان تحویل و پس از آن فراهم میکند. به ویژه در بازارهای رو به رشد الان ، این اختلاف قیمت می‌تواند به طور چشمگیری افزایش یابد.
امکان پرداخت مرحله‌ای و مدیریت بهتر نقدینگی: در اکثر پروژه‌های پیش‌فروش، پرداخت به صورت مرحله‌ای و طی مدت زمان ساخت انجام میشود. این امر به سرمایه‌گذار امکان می‌دهد تا نقدینگی خود را بهتر مدیریت کند و فشار مالی کمتری را متحمل شود. همچنین، امکان برنامه‌ریزی مالی دقیق‌تری را برای سرمایه‌گذار فراهم میکند.
انتخاب واحد دلخواه و شخصی‌سازی: در مراحل اولیه پیش‌فروش، سرمایه‌گذار می‌تواند واحد مورد نظر خود را از نظر طبقه، جهت، متراژ، ویو و سایر جزئیات انتخاب کند. در برخی پروژه‌ها، امکان شخصی‌سازی واحد نیز وجود دارد که می‌تواند ارزش ملک را افزایش دهد.
تنوع در انتخاب پروژه و تطبیق با بودجه و نیاز: بازار پیش‌فروش ملک، تنوع زیادی از نظر موقعیت مکانی، متراژ، امکانات و قیمت ارائه می‌دهد. این تنوع به سرمایه‌گذار امکان می‌دهد تا پروژه‌ای را انتخاب کند که با بودجه و نیازهای او مطابقت داشته باشد.
همگام شدن با تورم: در دوره‌های تورمی، سرمایه‌گذاری در پیش‌فروش می‌تواند به عنوان یک پوشش تورمی عمل کند و ارزش سرمایه را حفظ کند. با افزایش قیمت ملک در طول دوره ساخت، سرمایه‌گذار می‌تواند از اثرات منفی تورم در امان باشد.
معایب:
ریسک عدم تکمیل پروژه و تأخیر در تحویل: یکی از مهم‌ترین ریسک‌های پیش‌فروش، ریسک عدم تکمیل پروژه در زمان مقرر یا به طور کلی است. عواملی مانند مشکلات مالی سازنده، تغییر قوانین و مقررات، و مشکلات اجرایی می‌توانند باعث تأخیر یا توقف پروژه شوند.
ریسک تغییر در مشخصات پروژه و کیفیت ساخت: ممکن است در طول دوره ساخت، تغییراتی در مشخصات پروژه مانند متریال، نقشه، امکانات و کیفیت ساخت ایجاد شود که با آنچه در قرارداد اولیه ذکر شده، مغایرت داشته باشد.
ریسک کاهش قیمت ملک و عدم سودآوری: در صورت رکود بازار مسکن، ممکن است قیمت ملک در زمان تحویل کمتر از قیمت پیش‌فروش باشد که منجر به عدم سودآوری یا حتی ضرر میشود.
عدم امکان سکونت فوری و نیاز به صبر: در پیش‌فروش، سرمایه‌گذار نمی‌تواند بلافاصله در ملک ساکن شود و باید تا زمان تکمیل پروژه صبر کند. این موضوع می‌تواند برای افرادی که به دنبال سکونت فوری هستند، مشکل‌ساز باشد.
نیاز به نقدینگی در زمان تحویل و هزینه‌های پیش‌بینی نشده: در زمان تحویل ملک، سرمایه‌گذار باید مبلغ باقیمانده و هزینه‌های دیگر مانند هزینه‌های سند، مالیات و عوارض را پرداخت کند. همچنین، ممکن است هزینه‌های پیش‌بینی نشده‌ای نیز در طول دوره ساخت به وجود آید.
بخش دوم: نکات مهم در سرمایه‌گذاری در پیش فروش ملک
- قبل از سرمایه‌گذاری در هر پروژه پیش فروش، لازم است اعتبار و سابقه سازنده را به دقت بررسی کنید. می‌توانید از طریق سایت‌های معتبر، نظرات سایر خریداران و مراجعه به پروژه‌های قبلی سازنده، اطلاعات لازم را کسب کنید.
- قبل از امضای قرارداد، تمامی بندهای آن را به دقت مطالعه کنید و در صورت نیاز از مشاور حقوقی کمک بگیرید.
- اطمینان حاصل کنید که پروژه دارای تمامی مجوزها و پروانه‌های لازم از مراجع ذیصلاح است.
- موقعیت مکانی پروژه از نظر دسترسی به امکانات رفاهی، حمل و نقل عمومی، امنیت و… بسیار مهم است.
- به مشخصات فنی پروژه مانند متریال، نقشه، سیستم‌های تاسیساتی و… توجه کنید.
- قیمت پیش‌فروش را با پروژه‌های مشابه در منطقه مقایسه کنید تا از منصفانه بودن آن اطمینان حاصل کنید.
- سعی کنید روند بازار را در آینده پیش‌بینی کنید تا بتوانید بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید.
- قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری، با کارشناسان و مشاوران املاک صنعتی فتح مشورت کنید.
بخش سوم: مراحل سرمایه‌گذاری در پیش فروش ملک
تحقیق و بررسی پروژه‌ها و مقایسه گزینه‌ها: در این مرحله باید پروژه‌های مختلف را با توجه به معیارهای خود مانند موقعیت مکانی، قیمت، امکانات، اعتبار سازنده و … بررسی کنید و گزینه‌های مناسب را انتخاب کنید. استفاده از وب‌سایت‌های معتبر املاک می‌تواند به شما در خرید سوله یا اجاره سوله نیز در این زمینه کمک کند.
بازدید حضوری از پروژه و بررسی جزئیات: پس از انتخاب چند پروژه، از آنها بازدید حضوری کنید و جزئیات پروژه را از نزدیک بررسی کنید. با سازنده و مسئولان پروژه صحبت کنید و سوالات خود را بپرسید.
مطالعه دقیق قرارداد و مذاکره بر سر شرایط: پس از انتخاب پروژه نهایی، قرارداد را به دقت مطالعه کنید و در صورت نیاز با سازنده بر سر شرایط مذاکره کنید. از وکیل متخصص در امور ملکی کمک بگیرید.
امضای قرارداد و پرداخت وجه طبق توافق: پس از توافق نهایی، قرارداد را امضا کنید و وجه مورد نظر را طبق توافق انجام شده پرداخت کنید. تمامی اسناد و مدارک مربوط به پرداخت را نگهداری کنید.
پیگیری مستمر روند ساخت و گزارش‌های پیشرفت: در طول دوره ساخت، روند پیشرفت پروژه را به طور مستمر پیگیری کنید و گزارش‌های پیشرفت را از سازنده دریافت کنید. در صورت بروز هرگونه مشکل، با سازنده تماس بگیرید.
تحویل واحد و دریافت مدارک مالکیت: پس از تکمیل پروژه، واحد را تحویل بگیرید و مدارک مالکیت مانند سند را دریافت کنید. قبل از تحویل، واحد را به دقت بررسی کنید و از مطابقت آن با مشخصات قرارداد اطمینان حاصل کنید.
بخش چهارم: نکات تکمیلی
نرخ تورم، نرخ بهره، سیاست‌های دولتی و سایر شاخص‌های اقتصادی می‌توانند بر بازار مسکن تأثیرگذار باشند. قبل از سرمایه‌گذاری، تحلیل کاملی از بازار مسکن انجام دهید و روند قیمت‌ها را پیش‌بینی کنید. همیشه در نظر داشته باشید که سرمایه‌گذاری در پیش‌فروش ملک با ریسک‌هایی همراه است. برای مدیریت این ریسک‌ها، برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید و برای شرایط مختلف آماده باشید. مثلاً، برای تأخیر در تحویل یا کاهش قیمت ملک، برنامه جایگزین داشته باشید. سرمایه‌گذاری در پیش‌فروش ملک نیازمند صبر و حوصله است. نباید انتظار سود سریع و بدون ریسک را داشته باشید. نگرش بلندمدت داشته باشید و برای دوره زمانی طولانی‌تری برنامه‌ریزی کنید.
آیا پیش فروش و یا پیش خرید ملک و آپارتمان راهی مورد اطمینان می باشد:
طبق مقررات مربوط به پیش فروش آپارتمان، مراحل مشخصی وجود دارد که باید توسط پیش فروشنده رعایت شود. پس از خرید زمین مناسب، اولین اقدام برای دریافت مجوزهای ضروری مانند پروانه ساخت است. این مرحله بسیار حیاتی بوده و بدون آن هیچ گونه فعالیت عمرانی نمی‌تواند آغاز گردد. بعد از تهیه طرح اولیه ساختمان، لازم است تا فرد نسبت به اخذ شناسنامه فنی واحدها نیز اقدام کند؛ این مدرک نشان‌دهنده ویژگی‌های ساختمانی پروژه خواهد بود. تبلیغات ملک و جذب خریداران جدید تنها پس از کسب مجوزات قانونی امکان‌پذیر است. بنابراین انتشار آگهی‌ها نباید قبل از انجام مراحل رسمی صورت گیرد. همچنین تنظیم قرارداد پیش فروش حتماً باید در دفاتر اسناد رسمی انجام پذیرد؛ زیرا چنین قراردادی نمی‌تواند در بنگاه‌های معاملات ملکی ثبت شود
ریسک‌های پیش فروش مسکن
پیش‌فروش مسکن با چندین چالش و ریسک همراه است. این بازار با مسائلی مانند افزایش قیمت توافقی توسط سازنده، عدم تعهد به استفاده از مصالح با کیفیت، تأخیر در تحویل واحدها، و فروش یک واحد به چند نفر مواجه است. همچنین، کلاهبرداری و فروش یک واحد به چندین نفر یکی از مشکلات رایج است که ناشی از عدم ثبت قراردادها در مراجع رسمی می‌باشد و امنیت سرمایه‌گذاری در بخش مسکن را تهدید میکند.
یکی دیگر از چالش‌های سرمایه‌گذاری در پیش فروش املاک، عدم تمایل سازندگان و دفاتر اسناد رسمی به ثبت این نوع معاملات است. فرآیند رسمی سازی پیش‌فروش شامل مراحل متعددی مانند دریافت انواع بیمه نامه‌ها و شناسنامه فنی و معرفی داور مرضی‌الطرفین می‌باشد. همچنین، اغلب سازندگان کوچک در پیش‌فروش املاک از زمین‌های مشارکتی استفاده می‌کنند، که خود می‌تواند پیچیدگی‌های بیشتری به همراه داشته باشد.
هر نوع سرمایه‌گذاری دارای ریسک‌های خاص خود است. بسیاری از افراد به دنبال فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در پیش‌فروش هستند که ریسک کمتری داشته و بازده مناسبی نیز ارائه دهد. اگرچه سپرده‌گذاری در بانک به عنوان روشی کم ریسک شناخته میشود، اما لزوماً بهترین گزینه سرمایه‌گذاری نیست.
جزئیات قرارداد پیش فروش ملک
در تنظیم قرارداد پیش فروش، ذکر مفاد زیر به صورت دقیق و کامل ضروری است:
- مشخصات طرفین: شامل اطلاعات هویتی یا حقوقی هر یک از طرفین معامله.
- اطلاعات ثبتی و نشانی ملک: باید آدرس دقیق ملکی که مورد معامله قرار می‌گیرد مشخص شود.
- جزئیات مربوط به ملک:
- مساحت اعیانی
- تعداد اتاق‌ها
- شماره طبقه و واحد
- وجود توقفگاه (پارکینگ)
- انباری
- خصوصیات فنی و معماری ساختمان:
- موقعیت جغرافیایی
- کاربری زمین
- مساحت کل عرصه و زیربنا
- تعداد طبقات موجود در پروژه
- نمای خارجی ساختمان
- نوع مصالح استفاده شده
- سیستم‌های گرمایش و سرمایش
- قسمت‌های مشترک بین واحدها
- شرایط مالی قرارداد: قیمت نهایی، نحوه پرداخت اقساط، زمان‌بندی آنها.
- شماره قبوض: برای هزینه های مرتبط با تحویل قطعی مالکیت.
- زمان تحویل : تاریخ دقیقی که خریدار انتظار دارد تا ساختار آماده بهره‌برداری باشد .
- تنظیم سند: زمانی که انتقال رسمی مالکیت انجام خواهد شد ، بایستی قید گردد .
- توافق بر سر خسارات احتمالی؛ تضمین‌هایی دربارهٔ کیفیت اجرا؛ شرایط بیمه‌ای; همچنین موارد مربوط به تغییر قیمت یا ویژگی‌های کالا نیز باید درج شوند.
- عهدات قانونی: مسئولیتهای سازنده ( پیش‌فروشنده ) نسبت به مراجع صادرکننده پروانه سایر مراجع قانونی معرفی داوران
